Tielt – Het eerste thema van het jaar 2025 van fotoclub Vrienden van de Fotografie was mij op het lijf geschreven: bier. De verzameling bierfoto’s bleef groeien. En doet dat nog steeds. Intussen is er al een nieuw thema. Maar ik ben absoluut nog niet klaar met de vorige uitdaging. De oorspronkelijke opdracht is wat op de achtergrond geraakt. De bijhorende foto’s zijn, met 100% focus op al dat proeven, niet altijd de topprioriteit. Het degusteren steeds meer.
Tielt is misschien niet de grootste stad van België, maar het heeft wel een rijke geschiedenis. Dankzij het sfeervolle marktplein, de imposante Hallentoren en het prachtige stadhuis ademt het stadje in West-Vlaanderen nog altijd een beetje middeleeuwse charme uit. De stad bekoort ook bierliefhebbers. Juist buiten het stadscentrum, aan de ingang van een industrieterrein, zit één van de – naar mijn bescheiden mening - beste brouwerijen van de regio verstopt: Brouwerij De Poes. Het ambachtelijke brouwhuis uit Tielt staat bekend om zijn karaktervolle bieren met het mooie, gestileerde logo van een kat. Een bezoek aan deze brouwerij is een absolute aanrader voor wie houdt van vakmanschap, gezelligheid en een goed glas bier. Eén dag per maand opent de brouwerij de deuren voor bezoekers. Vandaag is dat voor ons.
Degustatie
De verwelkoming bij de brouwerij wordt voorzien door zytholoog Kristel. De traditie wil dat elk brouwerijbezoek afgesloten wordt met een degustatie. Maar niet in Tielt. Hier beginnen ze met een degustatie, in combinatie met een boeiend verhaal over de oprichting van de brouwerij, de passie en broodwinning van brouwer Stijn David. We mogen een keuze maken uit het volledige aanbod van de brouwerij, zoals De Poes Blond en Bruin, Houblon, Spéciale Belge of een Stowt. Een proevertje van het allernieuwste Oud Bruin krijgen we sowieso mee naar huis. Wat meteen opvalt, is de liefde voor het ambacht en de aandacht voor kwaliteit. Hier geen massaproductie, maar zorgvuldig gebrouwen bieren. Geen kwantiteit, wel kwaliteit. Tijdens de rondleiding krijgen we een blik achter de schermen van het brouwproces. Van het selecteren van de beste lokale ingrediënten tot het brouwen, gisten en rijpen: alles gebeurt met precisie en geduld. Het is fascinerend om te zien hoe traditioneel vakmanschap samenkomt met moderne technieken. Het resultaat van al die bedrijvigheid: perfect uitgebalanceerde bieren.
Waterzuivering
We komen vandaag voor de nieuwste telg in de Poes-familie: Oud Bruin. Of zeg maar, het Zuidwest-Vlaamse bier van weleer. Dit karaktervolle bier, dat ooit zo typisch was voor de regio, heeft niet alleen een rijke geschiedenis. Het bier slaagde er ook in om, weliswaar met enige moeite, de tand des tijds te doorstaan. Meer nog, het is opnieuw aan een stevige opmars bezig. De oorsprong van Oud Bruin ligt in de 17e en 18e eeuw, toen bier dé dorstlesser bij uitstek was. Waterzuivering moest nog worden uitgevonden. Bier was, dankzij het productieproces (lees: de lange kooktijd), een veilige drank voor jong en oud. In het toenmalige Vlaanderen ontwikkelden brouwers een specifieke brouwtechniek waarbij het bier na de hoofdgisting maandenlang rijpte in houten vaten. Dit gaf Oud Bruin zijn kenmerkende zurige en lichtzoete smaak, een subtiel samenspel van melkzuurbacteriën en wilde gisten.
Oudenaards Bruin
Wat Oud Bruin zo bijzonder maakt, is zijn complexe smaakprofiel. Het bier is lichtbruin tot diep kastanjekleurig. De zachte zoetheid is mooi in balans met een verfrissende zuurheid. Die zoetzure toets ontstaat door de lange rijping of door het mengen van jong en oud bier. Hierdoor krijgt het een lichte fruitigheid met tonen van karamel, rozijnen en een vleugje balsamico. Waar de benaming van het bier vandaan komt? Daarover wordt in de regio – ongetwijfeld tussen pot en pint - flink gediscussieerd. Volgens de officiële versie komt het ‘oud’ van Oud Bruin van de leeftijd van het bier dat rijpt op vaten voordat het versneden wordt met jong bier. Enkele jaren geleden raakte ik aan de praat met een brouwer uit Oudenaarde. De man probeerde mij een half uur lang te overtuigen dat het ‘oud’ in Oud Bruin gewoon de afkorting was van Oudenaards Bruin. Naar de stad waar dit typische bier oorspronkelijk werd gebrouwen. Tijdens de 17e-eeuwse opmars van het gerstenat, werd het bier niet langer exclusief gebrouwen in Oudenaarde. Dus moest ook de naam noodgedwongen aangepast. Daarom spreken we tegenwoordig over Oud Bruin.
Hoogdagen
Tot in de vroege 20e eeuw was Oud Bruin een standaard bier in Zuidwest-Vlaanderen. Elke streekbrouwer had zijn eigen variant. Het werd zowel thuis als in cafés volop gedronken. Met de opkomst van pils-bieren, in combinatie met de industrialisering van de brouwnijverheid, raakte Oud Bruin langzaam in de verdrukking. De smaakvoorkeuren van de lokale bierdrinkers veranderden. De arbeidsintensieve, dure productiemethode zorgde ervoor dat veel brouwerijen hun productie afbouwden of zelfs volledig stopzetten. Gelukkig is er de laatste jaren een heropleving van Oud Bruin. Dit mede dankzij de groeiende interesse in ambachtelijke en zure bieren. Enkele traditionele brouwers, zoals Brouwerij Verhaeghe met hun ‘Duchesse de Bourgogne’, hebben het bier internationaal op de kaart gezet. Tegelijk experimenteren jonge brouwers met moderne interpretaties, waarbij ze Oud Bruin opnieuw tot leven wekken met een frisse en/of fruitige twist.
Sherry-vaten
Zoals gezegd, heeft ook brouwerij De Poes recentelijk Oud Bruin in het assortiment. Sinds enkele weken zijn de eerste flesjes beschikbaar. Brouwer Stijn David vertrekt van het basisbier De Poes Bruin. Dit laat hij minstens een jaar rijpen op Sherry-vaten om nadien te mengen met 15 tot 20% jonger, zoeter bier. Het resultaat van al dit werk en – vooral – geduld, is dus sinds kort verkrijgbaar. Het brouwerijbezoek is afgelopen. Extra flesjes Stowt en Oud Bruin vertrekken mee richting Antwerpen. Om de komende weken thuis verder te proeven.
Reactie plaatsen
Reacties